Serreto
Schoenoplectus tabernaemontani
Cyperaceae
Àutri noum : Jounc-de-la-palun, Sarreto.
Noms en français : Jonc-des-chaisiers, Jonc-des-tonneliers.
Descripcioun :La serreto, o jounc-de-la-palun, fai de lòngui cambo souvènti-fes verdalo (subsp.glaucus-fotò-) bèn couneigudo pèr li sagnaire. La bratèio despasso raramen l'inflourejado facho de noumbróusis espigueto (3 à 11 mm). Lis escaumo soun bruno, retaiado e cihado. I'a, en generau, dous estigmate.
Usanço :Li cambo de serreto soun plegadisso emai proun resistènto. Un cop secado servien pèr sagna li cadiero emai pèr la banastarié e la capelarié. Lis indian d'Americo n'en fasien meme de batèu.
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Eloufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Schoenoplectus
Famiho : Cyperaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Mueio
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Schoenoplectus tabernaemontani (C.C.Gmel.) Palla, 1888
(= Schoenoplectus lacustris subsp. glaucus Bech = Scirpus lacustris L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753